Het Concertgebouw

Maurizio Pollini speelt de componist die als een rode draad door zijn loopbaan loopt: Chopin. Na de pauze klinkt het complete eerste boek van Debussy’s Préludes.

Maurizio Pollini
Meer dan veertig jaar geleden, in 1977, nam sterpianist Maurizio Pollini voor de eerste keer de late pianosonates van Beethoven op. Een plaatopname met een inmiddels legendarische status. De helderheid en eenvoud van Pollini’s vertolking werd – en wordt – alom geprezen. Nu begint Pollini aan een nieuw Beethoven-avontuur. Voor Deutsche Grammophon zal hij in 2020 opnieuw de late pianosonates van Beethoven opnemen. En wie niet kan wachten op deze nieuwe uitgave: in aanloop naar de opnames brengt Pollini de Sonate nr. 30, de Sonate nr. 31 en de Sonate nr. 32 mee naar de Grote Zaal van Het Concertgebouw.

Beethovens laatste pianosonates
In zijn laatste pianosonates verkende Beethoven de uiterste grenzen van de sonate, van het instrument piano en van diens bespeler. Virtuoos, meeslepend en tegelijkertijd uiterst persoonlijk: in zijn late sonates opende Beethoven definitief de deur naar de romantiek. En naar het concertpodium. Want waar pianosonates tot dat moment bij uitstek geschikt waren voor tussen de schuifdeuren, effende Beethoven met zijn late sonates de weg naar het concertpodium. Waar de werken nu inmiddels al meer dan tweehonderd jaar niet meer weg te denken zijn.

Pure magie: Igor Levits vertolking van Rachmaninoffs Rapsodie op een thema van Paganini. Manfred Honeck leidt het Pittsburgh Symphony Orchestra in een van de geliefdste werken van Sjostakovitsj: de veellagige Vijfde symfonie.

Igor Levit
Igor Levit tovert met kleuren, schreef de Bayerische Staatszeitung over diens recente vertolking van Rachmaninoffs Rapsodie op een thema van Paganini. Levit bracht onlangs het heel persoonlijke album Life uit, ‘een hymne aan het leven’, aldus NRC. Vandaag speelt hij Rachmaninoff bij het Pittsburgh Symphony Orchestra. Manfred Honeck leidt bovendien Sjostakovitsj’ Vijfde symfonie. Volgens de componist zelf gaat die over ‘de creatie van een mens. Ik zag de mens, met al zijn ervaringen, als centrum van de muziek.’

Rachmaninoff
In zijn Rapsodie op een thema van Paganini opent Rachmaninoff allerlei nieuwe deuren voor een al veelvormig thema uit Paganini’s Caprices. Virtuoos, maar ook gevoelig en ironisch vertaalt hij de ‘duivels moeilijke’ vioolpartij naar klavier. Levit weet als geen ander dit brede emotionele spectrum te omarmen, aldus de Süddeutsche Zeitung. ‘Pure magie.’

Mezzosopraan Cecilia Bartoli is al decennia een van de grootste zangeressen ter wereld. Én een van de avontuurlijkste. Vanavond hoor je haar samen met Les Musiciens du Prince – Monaco in een reeks prachtige barokaria’s.

Cecilia Bartoli
Er zijn critici die Cecilia Bartoli ervan verdenken ‘een nest nachtegalen’ in haar stembanden te verstoppen. De mezzosopraan is al decennia een van de grootste zangeressen ter wereld. Én een van de avontuurlijkste. Ze combineert nieuw en oud repertoire, wisselt grote operarollen en bijzondere solorecitals af. ‘Nieuwsgierigheid zit in mijn genen’, zei ze tegen Die Welt. Onlangs verscheen Bartoli’s nieuwe Vivaldi-album. Met haar ‘eigen’ barokorkest Les Musiciens du Prince duikt ze dieper in de muziek van de achttiende eeuw.

Les Musiciens du Prince
Sinds enkele jaren heeft Bartoli haar eigen barokorkest: Les Musiciens du Prince – Monaco. In 2017 gaven ze een zeer succesvol concert in Het Concertgebouw met Rossini’s opera La cenerentola. Aan kop stond, net als vandaag, de Italiaanse oude-muziek-expert Gianluca Capuano. NRC schreef destijds: ‘Het op authentieke instrumenten spelende barokorkest […] wisselde even kameleontisch van kleur als het zaallicht bij de verschillende scènes. Nu eens klein en intiem als een kamermuzikaal strijkje, dan weer vervaarlijk aanzwellend als het akoestische equivalent van een naderende stoomtrein.’ Vanavond hoor je het orkest met Cecilia Bartoli in prachtige barokaria’s.

Het ‘dreamteam’ NHK Symphony Orchestra, Tokyo onder leiding van Paavo Järvi. U hoort ze in Rachmaninoffs monumentale Tweede symfonie. En met celliste Sol Gabetta spelen ze Schumanns Celloconcert.

NHK Symphony Orchestra, Tokyo
Een ‘dreamteam’, noemde de Volkskrant het NHK Symphony Orchestra uit Tokyo na hun laatste bezoek aan Het Concertgebouw. En ook: ‘Chef-dirigent Paavo Järvi smokkelt de Japanners naar de wereldtop.’ Daar willen we meer van horen! Vandaag is het NHK Symphony Orchestra, Tokyo terug met topcelliste Sol Gabetta. Zij soleert in Schumanns vlammende maar delicate Celloconcert. Uit eigen land brengt het orkest How Slow the Wind van Toru Takemitsu mee.

Paavo Järvi
Sinds 2015 is Paavo Järvi chef van het NHK Symphony Orchestra, Tokyo. Internationaal wordt zijn edelmoedige, soevereine leiding geprezen. Met Rachmaninoffs Tweede symfonie kiest Järvi na de pauze voor een monumentaal werk vol drama en melancholie. Een eerdere vertolking onder zijn leiding werd door Classics Today ‘zeer indrukwekkend’ genoemd. Vooral zijn ‘lenige, atletische frasering’ garandeert opwinding.

De Akademie für Alte Musik Berlin en het RIAS Kammerchor in Bachs Matthäus-Passion, met solisten als Anna Prohaska en Roderick Williams.

Bachs Matthäus-Passion
Het barokorkest Akademie für Alte Musik Berlin speelt een sleutelstuk uit de muziekgeschiedenis: Bachs Matthäus-Passion. In dit oratorium verklankt Bach majestueus maar innig het lijdensverhaal van Christus. De Akademie für Alte Musik Berlin vervolgt voor de Matthäus-Passion hun hechte samenwerking met het RIAS Kammerchor.

Roderick Williams en Anna Prohaska
In deze Matthäus-Passion schittert onder meer de Britse bas-bariton Roderick Williams. Hij herneemt een van de rollen waar hij de laatste jaren geregeld om werd geprezen, die van Christus. Ook te gast is stersopraan Anna Prohaska, die zich meer en meer verdiept in de barokmuziek. Een van Duitslands meest vooraanstaande jonge tenors, Sebastian Kohlhepp, vertelt als evangelist het lijdensverhaal.

Janine Jansen nodigt twee goede muzikale vrienden uit. Met de Russische pianist Denis Kozhukhin speelt ze Beethoven en Strauss. De Zweedse cellist Torleif Thedéen voegt zich bij hen voor Dvořáks ‘Dumky’-trio.

Jansen, Kozhukhin en Thedéen
Janine Jansen won in 2018 de Johannes Vermeer Prijs, vanwege ‘muzikale interpretaties die raken aan het geniale’. Daar denkt men over de hele wereld precies zo over. ‘Een violist aangrijpend in klank, maar ook in stilte’, schreef The New York Times onlangs. Na een aantal tropenjaren heeft Jansen zich voorgenomen minder op te treden. Aan NRC vertelde ze dat ze vooral nog dat doet waar ze zich goed bij voelt. En vaak is dat kamermuziek. Vandaag nodigt ze twee van haar meest hechte muzikale vrienden uit in de Grote Zaal. Met de Russische pianist Denis Kozhukhin speelt ze Beethoven en Strauss. De Zweedse cellist Torleif Thedéen voegt zich bij hen voor Dvořáks Pianotrio in e, ‘Dumky’.

Beethoven, Strauss en Dvořák
Wie zijn ogen sluit kan nauwelijks geloven dat in Beethovens Zevende vioolsonate slechts twee instrumenten figureren. Zo imponerend en kleurrijk is deze dramatische sonate. Janine Jansen en Denis Kozukhin vervolgen met nog een orkestraal aandoende sonate, van Richard Strauss. Dvořáks Pianotrio in e is bekender onder de bijnaam ‘Dumky’, die duidt op Oekraïense inspiratiebronnen. ‘Een klein stuk voor viool cello en piano’, noemde Dvořák het zelf, ‘dat zowel blij als verdrietig is’. Hier en daar melancholiek, elders dansbaar. Zes contrastrijke scènes voor Jansen, Kozukhin en Thedéen.